مروري بر روش ها و تکنيک هاي مطالعه

براي داشتن مطالعه اي اثربخش نوشتن نکات مهم در حين خواندن ضروري است تا براي مرور مطالب، دوباره لازم نباشد کتاب خوانده شود و در زماني کوتاه از روي يادداشت هاي خود، مطالب را بتوان مرور کرد.

يادداشت برداري، بخش مهم و حساس از مطالعه است که بايد يه آن توجهي خاص داشت؛ چون موفقيت دانش آموزان را تا حدود زيادي تضمين خواهد کرد و مدت زمان لازم براي يادگيري را کاهش خواهد داد. خواندن بدون يادداشت برداري يک علت مهم فراموشي است.

1- خواندن بدون نوشتن: همانطور که اشاره شد اين روش مطالعه نادرست است. مطالعه فرآيندي فعال و پويا است و براي نيل به اين هدف بايد از تمام حواس خود براي درک صحيح مطالب استفاده کرد. بايد با چشمان خود مطالب را خواند، بايد در زمان مورد نياز مطالب را بلند بلند ادا کرد و نکات مهم را يادداشت کرد تا هم با مطلب مورد مطالعه درگير شده و حضوري فعال و همه جانبه در يادگيري داشت و هم در هنگام مورد نياز، خصوصا قبل از امتحان، بتوان از روي نوشته ها مرور کرد و خيلي سريع مطالب مهم را مجددا به خاطر سپرد.

2- خط کشيدن زير نکات مهم: اين روش شايد نسبت به روش قبلي بهتر باشد ولي روش کاملي براي مطالعه نيست چرا که در اين روش، بعضي افراد به جاي آنکه تمرکز و توجه بر روي يادگيري و درک مطالب داشته باشند ذهنشان معطوف به خط کشيدن روي نکات مهم مي شود. حداقل روش صحيح خط کشيدن زير نکات مهم به اين صورت است که ابتدا مطالب را بخوانند و مفهوم را کاملا درک کنند و سپس زير نکات مهم خط بکشند نه آنکه در کتاب دنبال نکات مهم بگردند تا زير آن خط بکشند.

3- حاشيه نويسي: اين روش نسبت به دو روش قبلي بهتر است ولي باز هم روشي مناسب براي درک عميق مطالب و خواندن کتب درسي نيست ولي مي تواند براي يادگيري مطالبي که از اهميت چنداني برخوردار نيستند مورد استفاده قرار گيرد.

4- خلاصه نويسي: در اين روش دانش آموز مطالب را مي خوانيد و آنچه را درک کرده است بصورت خلاصه بر روي دفتري يادداشت مي کنيد که اين روش براي مطالعه مناسب است و از روشهاي قبلي بهتر است، چرا که در اين روش ابتدا مطالب را درک کرده، سپس آنها را يادداشت مي کند اما باز هم بهترين روش براي خواندن نيست.

5- کليدبرداري: کليدبرداري روشي بسيار مناسب براي خواندن و نوشتن نکات مهم است. در اين روش دانش آموز پس از درک مطلب، بصورت کليدي نکات مهم را يادداشت مي کند و در واقع کلمه کليدي، کوتاهترين و راحت ترين و بهترين و پرمعني ترين کلمه اي است که با ديدن آن، مفهوم جمله تداعي شده و به خاطر آورده مي شود.

6-  خلاقيت و طرح شبکه اي مغز: اين روش بهترين شيوه براي يادگيري خصوصاً فراگيري مطالب درسي است. در اين روش دانش آموز مطالب را مي خواند، پس از درک حقيقي آنها نکات مهم را به زبان خود( و نه بصورت جملات کتابي ) و بصورت کليدي يادداشت مي کند و سپس کلمات کليدي را بر روي طرح شبکه اي مغز مي نويسد (در واقع نوشته هاي خود را به بهترين شکل ممکن سازماندهي کرده و نکات اصلي و فرعي را مشخص مي کند) تا در دفعات بعد به جاي دوباره خواني کتاب، فقط به طرح شبکه اي توليد شده مراجعه کرده و با ديدن کلمات کليدي نوشته شده بر روي طرح شبکه اي مغز آنها را خيلي سريع مرور کند. اين روش درصد موفقيت تحصيلي دانش آموزان را تا حدود بسيار زيادي افزايش مي دهد و درس خواندن را بسيار آسان مي کند و بازده مطالب را افزايش مي دهد.